warunek konieczny
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • analiza
    4.09.2009
    4.09.2009
    Rozporządzenie ministra o warunkach technicznych dla drog mówi: „Przyjęcie mniejszej szerokości ulicy wymaga przeprowadzenia ANALIZY obejmującej: 1) wzajemne rozmieszczenie jej elementów (…), 2) sposób (…) odwodnienia, 3) sposób wysokościowego rozwiązania ulicy, 4) wpływ (…) zadrzewienia, 5) podstawowe uwarunkowania hydrogeologiczne (…), 6) podstawowe uwarunkowania ochrony środowiska (…)”. Sprawdziłem słowniki oraz encyklopedie PWN. Której definicji powinnienem użyć, jeśli nie ma innej, specyficznej dla ww. sytuacji?
  • maladaptacja

    8.02.2023
    8.02.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z zapytaniem, czy słowo maladaptacja/maladaptacyjny ma już status słowa spolszczonego?

    Słowo maladaptacja pojawia się w różnych artykułach/dokumentach w internecie, ale nie są to strony związane z poprawnością językową, więc mam wątpliwość co do jego stosowania. Kto decyduje, że jakieś słowo jest spolszczone i jaką przybiera formę?

  • wymóg

    8.06.2023
    8.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w recenzji jednego z prawniczych tekstów naukowych natrafiłem na krytykę użycia słowa „wymóg”. Recenzent zauważył, że wyrazu tego w wielu słownikach języka polskiego w ogóle nie ma. Zaproponował posługiwanie się synonimami takimi jak: przesłanka, wymaganie, konieczność. Zastanawia mnie, skąd bierze się krytyka użycia tego słowa. Czy chodzi jedynie o styl? A może jest to niepoprawnie utworzony rzeczownik od czasownika „wymagać”?

  • bierne uczestnictwo

    14.07.2021
    14.07.2021

    Dzień dobry. Od dłuższego czasu nurtuje mnie problem "biernego uczestnictwa" albo "biernej partycypacji". Słownik podaje definicję uczestnictwa jako «brać w czymś czynny udział, współdziałać w jakiejś akcji». Czy zatem można w czymś biernie "brać czynny udział"? Czy słusznie uczestnictwo i partycypacja są używane jako synonimy?

    Pozdrawiam

    Tomasz

  • Chabienski czy Chabieński?
    5.11.2007
    5.11.2007
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy prawidłowej transkrypcji i spolszczenia rosyjskiego nazwiska Хабенский. Po przewertowaniu słowników wydaje mi się, że właściwy zapis to Chabienski, choć intuicja i ucho podpowiada mi, że może lepsza byłaby wersja Chabieński. Rozumiem, że normy dotyczące transkrypcji nie są bardzo rygorystyczne, ale chciałabym poznać Państwa zdanie.
    Z poważaniem,
    Ewa Szymczak
  • Do tropicieli pleonazmów
    21.07.2010
    21.07.2010
    Szanowna Poradnio!
    W Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego pod hasłem akcja czytam: „ciąg następujących po sobie zdarzeń w powieści…”. W związku z tym nasunęło mi się pytanie: czy wyrażenie ciąg następujących po sobie…, które zresztą jest dość popularne, nie ma przypadkiem znamion pleonazmu? Przecież z definicji ciągu wynika, że zdarzenia, które go tworzą, następują po sobie. Może lepiej napisać: ciąg zdarzeń lub zespół następujących po sobie zdarzeń?
  • Dylemat interpunkcyjno-składniowy

    4.05.2024
    4.05.2024

    Dzień dobry,

    czy w zdaniu „Gdyby nie deszcz(,) poszłabym do lasu” stawiamy przecinek, mimo że w pierwszej części tego zdania nie ma orzeczenia? Traktujemy jako okolicznikowe warunku czy nie?

    Pozdrawiam

  • Interpunkcyjne wydzielanie wtrąceń

    8.05.2022
    8.05.2022

    Dzień dobry,


    Proszę o pomoc z poniższym zdaniem:


    Tych zaś, którzy będą z nim współpracować (,) czy potajemnie, czy jawnie(,) i będą od nich kupować towary, rozkazujemy ukarać.


    Czy przecinki w nawiasach są konieczne?


    Dziękuję i pozdrawiam

  • Jeszcze o wizażankach
    10.01.2018
    10.01.2018
    Chciałabym uściślić odpowiedź na pytanie odnośnie Wizażanek. Otóż jest to określenie społeczności kobiet powstałej wokół portalu wizaz.pl, nigdy nie spotkałam się z nim w innym kontekście. Łączy się z tym hobbystyczne zajmowaniem się wizażem, ale nie jest to warunek konieczny. Na wymienionej stronie można spotkać tytuły takie jak Wizażanki wybrały najlepszy…, Wizażanki polecają
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego